Cách đọc báo cáo tài chính thực tế không quá phức tạp như nhiều người nghĩ. Dù bạn là một quản lý hoặc giám đốc không có kiến thức sâu về lĩnh vực kế toán - tài chính, bạn vẫn có thể học cách đọc và phân tích một báo cáo tài chính nếu bạn biết các khái niệm cơ bản. Hãy tham khảo bài viết dưới đây để nhanh chóng nắm bắt cách đọc đọc hiểu báo cáo tài chính.
Báo cáo tài chính là gì? Gồm những phần nào?
Báo cáo tài chính là một bản tóm tắt đầy đủ về tình hình tài sản, vốn chủ sở hữu, các khoản nợ phải trả và kết quả kinh doanh của một doanh nghiệp. Dựa vào báo cáo tài chính, người đọc có thể dễ dàng nhận thấy khả năng sinh lời, thực trạng tài chính của doanh nghiệp và từ đó đưa ra phương hướng giải quyết và phát triển trong tương lai.
Theo điều 100 của thông tư 200/2014/TT-BTC, một báo cáo tài chính hoàn chỉnh sẽ bao gồm các phần sau đây:
Báo cáo tài chính của ban giám đốc doanh nghiệp là báo cáo tài chính được doanh nghiệp tự lập để thể hiện tình hình tài chính và kết quả kinh doanh của mình.
Báo cáo tài chính của phía công ty kiểm toán độc lập sau khi kiểm tra và xác minh thông tin tài chính của doanh nghiệp.
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp (mẫu số B02-DN): cung cấp thông tin về doanh thu, lợi nhuận, lỗ và nhiều thông tin quan trọng khác về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Bảng cân đối kế toán (mẫu số B01-DN) thể hiện tổng giá trị tài sản, tổng giá trị nợ, và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp.
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (mẫu số B03-DN) cho biết cách tiền tệ đã được sử dụng hoặc thu lại trong một giai đoạn cụ thể.
Thuyết minh báo cáo tài chính (mẫu số B09-DN) giải thích và cung cấp thông tin thêm về các số liệu trong báo cáo tài chính để giúp người đọc hiểu rõ hơn.
>> Xem thêm: Các loại báo cáo tài chính thường gặp trong doanh nghiệp.
Ý nghĩa của việc đọc báo cáo thuế, báo cáo tài chính
Báo cáo tài chính có ý nghĩa quan trọng không chỉ đối với doanh nghiệp mà còn đối với các bên liên quan. Nó có thể được ví như một tài liệu thống kê và phản ánh tất cả các hoạt động của doanh nghiệp liên quan đến tài chính và ngân sách của nó. Dưới đây là một số điểm cụ thể về ý nghĩa của việc đọc hiểu báo cáo tài chính:
Đối với chủ doanh nghiệp: Việc đọc hiểu báo cáo tài chính giúp họ nắm được tình hình tài chính của doanh nghiệp, xác định điểm mạnh và điểm yếu trong tài chính. Đây là cơ sở để đưa ra các biện pháp khắc phục và quản lý tài chính doanh nghiệp một cách tối ưu.
Đối với ngân hàng: Ngân hàng sử dụng báo cáo tài chính để đánh giá "sức khỏe" tài chính của doanh nghiệp. Họ nắm được cơ cấu vốn, doanh thu, tỷ suất lợi nhuận và sử dụng thông tin này để đưa ra quyết định về việc cung cấp khoản vay hoặc dịch vụ tài chính khác.
Đối với nhà đầu tư: Nhà đầu tư tìm hiểu về doanh nghiệp thông qua báo cáo tài chính để xác định tỷ suất sinh lời và mức độ rủi ro. Dựa trên thông tin này, họ quyết định việc đầu tư vào doanh nghiệp cụ thể.
Đối với các cơ quan chức năng: Đọc báo cáo tài chính giúp các cơ quan chức năng theo dõi và kiểm soát hoạt động kinh doanh. Nó cung cấp thông tin để phát hiện rủi ro tiềm ẩn, ngăn chặn sai phạm và đề xuất cách quản lý tốt cho doanh nghiệp.
Hướng dẫn cách đọc báo cáo tài chính dễ hiểu nhất
Để nắm báo cáo tài chính một cách hiệu quả, bạn thường cần tập trung vào 3 báo cáo quan trọng nhất: Bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Dưới đây là hướng dẫn cách đọc báo cáo tài chính dễ hiểu nhất:
Hướng dẫn đọc bảng cân đối kế toán
Khi xem xét bảng cân đối kế toán hãy tập trung vào hai tài khoản quan trọng: tài khoản 131 (công nợ phải thu) và tài khoản 331 (công nợ phải trả). Cụ thể, bạn cần kiểm tra xem công nợ phải thu từ khách hàng và công nợ phải trả cho nhà cung cấp có sự khớp nhau hay không và lưu ý những điểm sau:
Nếu tài khoản 131 và 331 giảm so với cùng kỳ trước, đây thường được đánh giá là tốt.
Đảm bảo rằng tài khoản 131 không chiếm tỷ trọng quá cao trong phần tài sản của Bảng cân đối kế toán.
Tương tự, tài khoản 331 cũng không nên chiếm tỷ trọng quá cao trong phần vốn chủ sở hữu.
Hướng dẫn đọc báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
Cách đọc báo cáo tài chính về kết quả hoạt động kinh doanh, bạn hãy tuân theo các bước sau:
Bước 1: Phân loại doanh thu và chi phí của doanh nghiệp.
Bước 2: Xác định tỷ trọng của mỗi khoản doanh thu trong tổng doanh thu và của mỗi khoản chi phí trong tổng chi phí. Sau đó, so sánh sự thay đổi của doanh thu và chi phí so với cùng kỳ trước.
Bước 3: Tiến hành quan sát, phân tích và đánh giá sự thay đổi trong doanh thu và chi phí.
Các bước trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hiệu suất kinh doanh của doanh nghiệp và có cái nhìn tổng quan về sự thay đổi trong hoạt động kinh doanh.
Hướng dẫn đọc báo cáo lưu chuyển tiền tệ
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ sẽ cho doanh nghiệp biết vòng quay luân chuyển của nguồn vốn, khả năng thu hồi vốn của doanh nghiệp nhanh hay chậm:
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ sẽ cung cấp thông tin về cách doanh nghiệp quản lý và sử dụng nguồn vốn cũng như khả năng thu hồi vốn một cách nhanh chóng hoặc chậm:
Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh: Bao gồm các giao dịch như thanh toán cho nhà cung cấp, thu tiền từ khách hàng, trả tiền cho nhân viên, nộp thuế hoặc trả lãi ngân hàng. Đây là luồng tiền mà doanh nghiệp tạo ra từ hoạt động kinh doanh chính của mình, không liên quan đến việc huy động hoặc vay mượn tiền.
Dòng tiền từ hoạt động đầu tư: Đây liên quan đến việc mua sắm hoặc bán tài sản cố định, tài sản dài hạn của doanh nghiệp.
Dòng tiền từ hoạt động tài chính: Gồm các giao dịch liên quan đến việc tăng hoặc giảm vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp và hoạt động vay mượn.
Một số lưu ý khi đọc báo cáo lưu chuyển tiền tệ:
Luôn luôn nhớ rằng, ngoại trừ luồng tiền từ hoạt động kinh doanh, các luồng tiền từ hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính thường thể hiện xu hướng tăng trong kỳ hiện tại và giảm trong kỳ tương lai hoặc ngược lại.
Quan trọng nhất, hãy tập trung vào luồng tiền từ hoạt động kinh doanh vì nó cho bạn cái nhìn cụ thể về khả năng tạo ra tiền mặt thực tế của doanh nghiệp.
Đừng quá lo lắng nếu tiền và các khoản tương đương tiền vào cuối kỳ giảm so với kỳ trước. Điều này có thể xảy ra khi doanh nghiệp thanh toán các khoản vay trước hạn và không nhất thiết là điều xấu.
>> Tham khảo: Hướng dẫn cách lập báo cáo tài chính đơn giản và chính xác nhất.
Những điều cần lưu ý khi đọc báo cáo tài chính
Hãy nhớ rằng tất cả những báo cáo này sẽ được dùng cho hoạt động kiểm toán và thanh toán thuế. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc cảm thấy không chắc chắn về những thông tin bạn đang đọc, đừng ngần ngại hỏi kế toán của bạn. Hãy lên lịch kiểm toán độc lập ít nhất một lần mỗi năm để đảm bảo rằng báo cáo tài chính của doanh nghiệp là đồng nhất và chính xác.
ZILLION hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn tổng quan, hiểu rõ hơn về mục tiêu, ý nghĩa, quy trình, kỹ thuật và các công cụ trình bày hiệu quả trong phân tích và cách đọc báo cáo tài chính.